Đạp xe: Downhill mountain biking (DH) là gì?

Downhill mountain biking (DH) có thể tạm dịch là Đi xe đạp địa hình đổ dốc, là một nhánh của Mountain biking. Cùng Active.vn tìm hiểu về Downhill Mountain biking và phương tiện của Downhilll Mountain biking (DH) trong bài này nhé!

Trước tiên, ta phải hiểu, Mountain biking là gì?

Mountain biking là gì?

Theo Wikipedia, Mountain biking có thể được tạm dịch là “Đi xe đạp trên địa hình núi” chỉ chung việc dùng xe đạp đi trên địa hình gồ ghề, thường xuyên vượt qua những nơi địa hình phức tạp, sử dụng loại xe đạp chuyên dụng được thiết kế riêng. Đây có thể được xem là một môn thể thao chính thức khi cộng đồng người chơi hiện tại trải rộng trên toàn thế giới và ở một số kỳ Thế vận hội Olympic có bộ môn này. 

Mountain biking có nhiều loại khác nhau, nhưng thường được chia thành năm loại chính: cross country (băng đồng), trail riding (đường mòn), all mountain (tất cả địa hình, còn được gọi là "Enduro"), downhill (đổ dốc), và freeride (tự do).

Đọc thêm về Mountain biking tại đây.

Downhill mountain biking (DH) là gì?

Đúng như tên gọi, DH tập trung vào “đổ dốc”, tuy nhiên, những con dốc bình thường chắc chắn sẽ không khiến DH trở thành một môn thể thao chính thức. DH được xếp là một môn thể thao mạo hiểm sử dụng xe đạp địa hình chuyên dụng để chinh phục những cung đường dốc, gồ ghề với nhiều thử thách như hố sâu, bãi đá sắc nhọn, đổ những con dốc dựng đứng có độ cao lên đến 12 mét và các chướng ngại vật khác. Đối với các tay đua chuyên nghiệp. họ thậm chí có thể vượt qua những cú rơi thẳng đứng từ 3 mét trở lên.

Đây là một môn thể thao thi đấu, nơi các tay đua tranh tài dựa trên thời gian với những đường đua ngắn (thời gian hoàn thành 1 đoạn đua thường dài từ 3 đến 5 phút), đầy thử thách kỹ thuật như hố sâu, bãi đá sắc nhọn và đường dốc nhảy.

Như tên gọi, đua xe đổ dốc hoàn toàn dựa vào trọng lực, không có phần leo dốc (uphill). Khác với các môn thể thao xuất phát hàng loạt như đua xuyên quốc gia, nơi các tay đua cạnh tranh sát nút, thì trong đua xe đổ dốc, họ chỉ cố gắng lập thời gian nhanh nhất. Người về đích với thành tích tốt nhất trong ngày sẽ giành chiến thắng.

Đỉnh cao của xe đạp địa hình đổ dốc chính là Giải vô địch Downhill MTB thế giới UCI. Đây là một cuộc đua quốc tế và yêu cầu tay đua phải đạt được một số điểm UCI tối thiểu để được tham dự.

Dưới Giải vô địch World Cup là các giải quốc gia được UCI công nhận, tổ chức bởi các cơ quan xe đạp quốc gia trên toàn thế giới. Đây là nơi các tay đua có thể thăng hạng trong nước và tích lũy điểm UCI với hy vọng đủ điều kiện tham gia World Cup.

Để chinh phục bộ môn này, đòi hỏi người chơi phải hội tụ cả sức mạnh toàn thân, sức bền dẻo dai (cả hiếu khí và kỵ khí), và chấp nhận rủi ro chấn thương cao. Xe đạp DH được thiết kế đặc biệt, nặng hơn và cứng cáp hơn xe đạp địa hình thông thường, hệ thống giảm xóc trước sau vượt trội (hành trình giảm xốc trên 20cm) giúp lướt qua đá sỏi dễ dàng.

Điều gì làm DH trở nên thú vị

Có thể khẳng định xe đạp địa hình đổ dốc là một trong những môn đua MTB hấp dẫn nhất, người ta thường ví DH là giải F1 trong các giải MTB, các cuộc đua được tổ chức đầy kích thích cho cả người xem lẫn người chơi khi người đua chỉ có một cơ hội duy nhất để chinh phục đường đua ngắn diễn ra trên các địa điểm đồi dốc, địa hình khác nhau và đầy kỹ thuật, đòi hỏi sự tập trung cao độ và tự tin tuyệt đối, tạo nên những cuộc đua nghẹt thở.

Dưới đây là một số đặc điểm chính khiến downhill mountain biking trở nên thú vị:

Tốc độ

Tốc độ là một yếu tố quan trọng trong downhill mountain biking và đó là một trong những điểm thu hút của môn thể thao này. Nhờ vào thế mạnh địa hình, người chơi downhill mountain biking có thể đạt được tốc độ rất cao trên các đoạn đường dốc và trơn trượt. Tốc độ tối đa có thể đạt được trong downhill mountain biking thường rơi vào khoảng từ 80 km/h đến 120 km/h trên những đoạn đường xuống dốc dài và thẳng.

Tốc độ cao trong downhill mountain biking mang lại cảm giác mạo hiểm và thách thức, nhưng cũng đồng nghĩa với nguy cơ cao. Việc đạt được tốc độ cao đòi hỏi kỹ năng lái xe xuất sắc, sự tập trung và sự chuẩn bị bảo hộ cẩn thận để đảm bảo an toàn trong quá trình chạy.

Địa hình khắc nghiệt

Địa hình khắc nghiệt là một đặc điểm quan trọng và thú vị trong downhill mountain biking. Đây là một yếu tố quan trọng tạo nên sự mạo hiểm và thách thức của môn thể thao này. Dưới đây là một số điểm chính về địa hình khắc nghiệt trong downhill mountain biking:

• Độ dốc: Đường đua downhill thường có độ dốc lớn, với các đoạn đường xuống dốc dựng đứng. Điều này tạo ra sự thách thức cho người chơi khi phải duy trì sự kiểm soát và cân bằng trên địa hình dốc đứng với tốc độ cao.
• Chướng ngại vật tự nhiên: Địa hình khắc nghiệt thường có nhiều chướng ngại vật tự nhiên như đá, rễ cây, vách đá, và khe hẹp. Những chướng ngại vật này đòi hỏi người chơi có kỹ năng vượt qua và đáp ứng linh hoạt để tránh va chạm hoặc rơi xuống.
• Những khúc cua và góc cua dựng đứng: Đường đua downhill thường có những khúc cua và góc cua dựng đứng nơi người chơi phải thực hiện các tuyệt kỹ lái xe để vượt qua một cách an toàn và hiệu quả. Điều này đòi hỏi kỹ năng lái xe tốt và khả năng đáp ứng linh hoạt trong việc thay đổi hướng và điều chỉnh tốc độ.
• Địa hình gồ ghề: Đường đua downhill thường diễn ra trên địa hình gồ ghề, với nhiều bumpy, bumpy, và lồi lõm. Điều này đòi hỏi người chơi có khả năng kiểm soát xe đạp trên mặt đường không đồng nhất và duy trì sự ổn định trong khi di chuyển với tốc độ cao.
• Điều kiện thời tiết: Địa hình khắc nghiệt có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố thời tiết như mưa, sương mù, đất trơn trượt hoặc đóng băng. Điều này làm tăng thêm khó khăn và yêu cầu người chơi phải thích nghi với điều kiện thay đổi và điều chỉnh kỹ thuật lái xe của mình.

Địa hình khắc nghiệt trong downhill mountain biking mang lại sự thách thức và cung cấp một trải nghiệm mạo hiểm đối với người chơi. Để vượt qua thành công các đoạn đường này, người chơi cần có kỹ năng lái xe tốt, khả năng đáp ứng linh hoạt và sự chuẩn bị bảo hộ cẩn thận để đảm bảo an toàn và hiệu suất tốt nhất.

Kỹ năng kỹ thuật

Để tham gia downhill mountain biking, người chơi cần có kỹ năng lái xe đạp kỹ thuật cao. Dưới đây là một số kỹ năng kỹ thuật quan trọng mà người chơi cần phải có khi chơi môn này:

• Kỹ năng lái xe: Kỹ năng lái xe là yếu tố quan trọng nhất trong downhill mountain biking. Điều này bao gồm việc biết cách điều khiển và cân bằng trên địa hình khắc nghiệt, vượt qua chướng ngại vật và thực hiện các tuyệt kỹ lái xe để đạt được tốc độ và kiểm soát.
• Kỹ năng phanh: Kỹ năng phanh là một yếu tố tất yếu để đảm bảo an toàn và kiểm soát tốt trong downhill mountain biking. Người chơi cần biết cách sử dụng hệ thống phanh mạnh mẽ trên xe đạp để điều chỉnh tốc độ và đảm bảo không gặp nguy hiểm khi chạm đến tốc độ tối đa trên đoạn đường dốc.
• Kỹ năng vượt chướng ngại vật: Trong downhill mountain biking, người chơi sẽ gặp phải nhiều chướng ngại vật như đá, rễ cây, vách đá và các khúc cua dựng đứng. Kỹ năng vượt qua chúng bao gồm việc biết cách chọn lối đi phù hợp, sử dụng kỹ thuật nhảy qua chướng ngại vật, và tìm hiểu cách đi qua các khúc cua một cách linh hoạt và hiệu quả.
• Kỹ năng chọn lối đi: Trên đường đua downhill, có nhiều lựa chọn về lối đi và đường tắt. Kỹ năng chọn lối đi đúng là sự kết hợp giữa sự nhanh nhạy, khả năng đọc địa hình và sự hiểu biết về kỹ thuật lái xe. Người chơi cần biết cách chọn lối đi tối ưu để giảm độ dốc, vượt qua các chướng ngại vật và duy trì tốc độ cao.
• Kỹ năng cơ bản về kỹ thuật xe đạp: Kiến thức cơ bản về xe đạp và kỹ thuật sửa chữa là quan trọng để hiểu và bảo trì xe đạp downhill. Người chơi nên biết cách điều chỉnh hệ thống treo, hệ thống phanh, và kiểm tra xe trước mỗi chuyến đi để đảm bảo an toàn và hiệu suất tốt nhất.

Những kỹ năng kỹ thuật này cần được huấn luyện và rèn luyện thông qua việc thực hành và trải nghiệm thực tế trên địa hình khắc nghiệt. Qua thời gian và sự đầu tư vào việc phát triển kỹ năng, người chơi downhill mountain biking có thể nâng cao khả năng lái xe và tận hưởng niềm vui trong việc vượt qua những thử thách khó khăn trên đường đua.

Xe đạp đặc biệt

Xe đạp downhill là loại xe được tối ưu hóa cho việc điều khiển và kiểm soát trên địa hình khắc nghiệt. Chúng có khung xe cứng chắc và hệ thống treo kép (dual suspension) với hành trình dài để giảm sốc và bánh xe lớn để tăng độ bám đường. Xe đạp downhill thường có hốc bánh trước lớn và bánh sau nhỏ, giúp cân bằng và tăng tính linh hoạt trên địa hình đồi núi dốc.

Một mẫu xe đạp Downhill bike tiêu biểu có thể kể đến như:

Ngoài ra các bộ phận cấu thành xe cũng vô cùng đặc biệt có thể kể đến như:

• Hệ thống treo kép (Dual Suspension): Hầu hết các xe đạp downhill được trang bị hệ thống treo kép, bao gồm cả treo trước và treo sau. Hệ thống treo kép giúp giảm sóc tốt hơn trên địa hình gồ ghề và đảm bảo sự kiểm soát và ổn định khi di chuyển với tốc độ cao. Nó cung cấp khả năng điều chỉnh độ cứng mềm của treo để phù hợp với yêu cầu của từng đoạn đường.
• Hệ thống phanh mạnh mẽ: Xe đạp downhill thường được trang bị hệ thống phanh mạnh mẽ để đảm bảo khả năng dừng và kiểm soát tốt khi di chuyển với tốc độ cao. Thông thường, xe đạp downhill sử dụng hệ thống phanh thủy lực đĩa, với đĩa lớn và bóp phanh mạnh mẽ giúp người chơi dừng lại nhanh chóng và an toàn.
• Bánh xe lớn: Xe đạp downhill thường sử dụng bánh xe lớn để cung cấp độ bám đường tốt hơn và vượt qua chướng ngại vật trên địa hình khắc nghiệt. Bánh xe rộng và có lốp dày giúp tăng khả năng chống trượt và tăng tính ổn định trên đường đua.
• Khung xe cứng chắc: Khung xe của xe đạp downhill thường được làm từ vật liệu như hợp kim nhôm hoặc carbon để đảm bảo sự cứng chắc và chịu lực tốt. Khung xe được thiết kế để chịu được các tác động mạnh từ địa hình gồ ghề và giữ cho người chơi an toàn và kiểm soát xe.

Những tính năng đặc biệt này giúp xe đạp downhill vượt qua các thử thách trên địa hình khắc nghiệt và đảm bảo sự an toàn và hiệu suất tốt cho người chơi. Tuy nhiên, việc chọn xe đạp phù hợp với kích thước và kỹ năng của mỗi người chơi là quan trọng để đảm bảo sự thoải mái và kiểm soát tốt nhất trên đường đua.

Trang bị an toàn

Do tính chất mạo hiểm và địa hình nguy hiểm của downhill mountain biking, việc sử dụng bảo hộ cá nhân là rất quan trọng. Người chơi thường đội mũ bảo hiểm, găng tay, áo giáp, đầy đủ giáp ngực và giáp chân để bảo vệ an toàn cơ thể trong trường hợp xảy ra tai nạn. Dưới đây là một số phụ kiiẹn gần như bắt buộc phải có khi tham gia bộ môn này:

Mũ bảo hiểm xe đạp Full-face

Khi nói đến xe đạp địa hình đổ dốc, mũ full-face là trang bị không thể thiếu. Lớp bảo vệ toàn diện này mang lại giá trị không gì sánh được. Hơn nữa, vì bạn không cần đạp khi xuống dốc nên phần trọng lượng tăng thêm của mũ full-face sẽ không thành vấn đề.

Kính bảo hộ xe đạp

Kính bảo hộ xe đạp và mũ full-face là cặp "song sát" lý tưởng trong xe đạp địa hình đổ dốc, mang lại khả năng bảo vệ mắt tối đa và cảm giác ôm sát mắt an toàn. Hãy nhớ chọn kính có góc nhìn rộng và tròng kính phù hợp với điều kiện bạn sẽ chinh phục đường đua. 

Hãy để ý kỹ, loại kính này sẽ khác kính đi xe đạp bình thường. Và luôn nhớ, dù kính tráng chrome trông có vẻ "ngầu", nhưng nó trong rừng rậm tối sẽ không mang lại tác dụng đâu.

Đọc thêm về chọn mắt kính đi xe đạp tại đây.

Bảo vệ gối, khủy tay và giáp

An toàn là trên hết đúng không nào, hãy tưởng tượng bạn mất kiểm soát khi đang đổ dốc mà không có các trang bị bảo vệ. Nhiều cuộc đua đổ dốc và công viên xe đạp yêu cầu bổ sung giáp bảo vệ như miếng bảo vệ khuỷu tay, đệm cột sống hay đệm cổ. Ngay cả khi trang bị này không bắt buộc tại sự kiện hoặc địa điểm bạn tham gia, hãy cân nhắc sử dụng chúng.

Hi vọng bài viết từ Active.vn mang lại lợi ích và cung cấp thêm kiến thức cho bạn. Chúc các bạn luôn có những giây phút tập luyện thể thao thật vui vẻ.
Theo dõi Active.vn để cập nhật thêm thông tin hữu ích về tập luyện thể thao nhé!