Đạp xe: Tìm hiểu Mountain biking và MTB là gì?

Mountain biking là một bộ môn vừa mới vừa cũ tại Việt Nam, mới với những ai mới “dấn thân” vào đạp xe và cũ với những tay chơi xe đạp kỳ cựu, cùng Active.vn tìm hiểu về Mountain biking và phương tiện của  Mountain biking - MTB trong bài này nhé!

Trước tiên, ta phải hiểu, Mountain biking là gì?

Mountain biking là gì?

Theo Wikipedia, Mountain biking có thể được tạm dịch là “Đi xe đạp trên địa hình núi” chỉ chung việc dùng xe đạp đi trên địa hình gồ ghề, thường xuyên vượt qua những nơi địa hình phức tạp, sử dụng loại xe đạp chuyên dụng được thiết kế riêng. Đây có thể được xem là một môn thể thao chính thức khi cộng đồng người chơi hiện tại trải rộng trên toàn thế giới và ở một số kỳ Thế vận hội Olympic có bộ môn này. 

Mountain biking có nhiều loại khác nhau, nhưng thường được chia thành năm loại chính: cross country (băng đồng), trail riding (đường mòn), all mountain (tất cả địa hình, còn được gọi là "Enduro"), downhill (đổ dốc), và freeride (tự do).

Về người chơi Mountain biking

Sức bền và kỹ thuật

Có thể nói đây là một trong những môn thể thao khắc nghiệt nhất, người chơi môn thể thao này đòi hỏi sức bền, một cơ thể đầy dẻo dai, sự cân bằng, kỹ năng điều khiển xe đạp và tính tự lực cao. Những người chơi chuyên nghiệp thậm chí có đủ kỹ thuật để chinh phục cả những con dốc đứng và những con dốc núi cao. Trong trường hợp của người chơi freeride, downhill và dirt jumping, các chiêu bay trên không được thực hiện cả trên các địa hình tự nhiên và cả các con dốc được xây dựng đặc biệt.

Sân chơi của người chơi Mountain biking

Người chơi bộ môn này thường đi trên những con đường mòn off-road (không phải đường nhựa) như singletrack (đường mòn 1 người đi), đường nông thôn, đường mòn rộng hơn trong công viên xe đạp, đường rải đá và một số đường mòn nâng cao được thiết kế với dốc để thực hiện các cú nhảy, đường đổ dốc thẳng đứng và các đoạn sụt lún để thêm phần thú vị cho con đường. 

Những người đi xe đạp với xe enduro và downhill thường đến các khu nghỉ dưỡng trượt tuyết mở cửa vào mùa hè để chinh phục những con đường mòn dành riêng cho đổ dốc, sử dụng cáp treo để trở lại đỉnh với xe đạp của họ. Vì người đi xe đạp thường ở xa khu vực dân cư, yếu tố tự lực cao là một phần quan trọng của môn thể thao này. Người đi chơi môn này học cách sửa xe đạp hỏng và lốp xe thủng để tránh bị mắc kẹt. Nhiều người đi xe đạp mang theo ba lô, bao gồm nước, thức ăn, dụng cụ sửa chữa và bộ sơ cứu phòng trường hợp bị thương. Chơi bộ môn này theo nhóm rất phổ biến, đặc biệt là trên những chuyến đi dài. Kỹ năng định hướng bản đồ trong môn xe đạp địa hình cũng là một kỹ năng cực kỳ quan trọng.

Trang bị

Xe đạp MTB (Mountain Bike)

Xe đạp dành riêng cho bộ môn này được gọi là Mountain bike (MTB) hay xe đạp địa hình, loại xe này có những đặc điểm tương đồng với các loại xe đạp khác, nhưng được bổ sung thêm những tính năng nhằm tăng độ bền và hiệu suất trên địa hình xấu, ví dụ như: hệ thống giảm xóc bằng lò xo hoặc hơi, bánh xe và lốp lớn hơn và rộng hơn, khung xe được làm từ vật liệu chắc chắn hơn, và phanh đĩa được điều khiển cơ học hoặc thủy lực để gia tăng độ hiệu quả.

Ở Việt Nam, xe đạp MTB thường được xem là một loại xe đa dụng do tính bền bỉ, độ hiểu quả ở tất cả các dạng cung đường và khả năng hỗ trợ luyện tập thể thao tốt.

Phụ kiện

Mắt kính đạp xe

Kính đi xe đạp địa hình cơ bản giống với các loại kính dùng trong các môn xe đạp khác, có tác dụng bảo vệ mắt khỏi các mảnh vụn trên đường mòn. Tròng kính lọc sáng màu vàng, dùng cho ngày nhiều mây hoặc màu tối, dùng cho ngày nắng, giúp bảo vệ mắt khỏi những cảm giác khó chịu. Người đi xe đạp địa hình môn downhill, freeride và enduro thường dùng kính bảo hộ mắt giống với kính đi xe moto hoặc kính trượt tuyết, kết hợp với mũ bảo hiểm fullface để bảo vệ cơ thể.

Đọc thêm bài viết Mắt kính đạp xe, liệu có cần thiết? tại LINK

Giày đạp xe địa hình

Giày xe đạp địa hình thường có đế bám tương tự như đế của giày đi bộ đường dài để leo trèo qua những chướng ngại vật không thể đi xe qua, không giống như giày đáy trơn được sử dụng trong xe đạp đường trường. Phần shank (cổ giày) của giày xe đạp địa hình thường linh hoạt hơn so với giày xe đạp đường trường. Giày tương thích với hệ thống bàn đạp không kẹp(không Can) cũng thường được sử dụng.

Đọc thêm bài viết Cách chọn giày đạp xe cho người mới tại LINK

Quần áo

Quần áo đi xe đạp địa hình được lựa chọn dựa trên sự thoải mái cho hoạt động thể chất ở vùng hẻo lánh và khả năng chịu được té ngã. Trang phục đi xe đạp đường trường thường không phù hợp do chất liệu mỏng man và kiểu dáng dễ rách. 

Tùy theo loại hình xe đạp địa hình, người ta thường mặc các loại trang phục và phong cách khác nhau. Người đua xe đạp địa hình thường mặc quần đùi bó sát và áo ôm sát kiểu áo đi xe đạp đường trường vì cần sự thoải mái và hiệu quả. Người đua xe đạp đổ dốc thường mặc quần short rộng rãi bằng vải dày hoặc quần dài kiểu quần bảo hộ đi moto để bảo vệ mình khỏi té ngã. Người đi xe đạp all mountain/enduro thường mặc quần short và áo thun rộng rãi bằng vải nhẹ vì họ có thể ngồi trên xe trong thời gian dài.

Bình - túi - vest nước

Đối với những người đi xe đạp địa hình ở vùng hẻo lánh, uống đủ nước rất quan trọng. Mang theo nước có nhiều hình thức, từ những chai nước đơn giản đến túi nước có ống hút, đựng trong ba lô nhẹ được gọi là vest nước.

Định vị GPS

Đồng hồ có chức năng định vị, smartphone định vị hoặc hệ thống định vị chuyên nghiệp để xác định vị trí trong các khu vực xa xôi.

Dụng cụ sửa xe đạp

Bơm hơi, lốp dự phòng, các tool mở xe,… để sửa xe khi bạn cách các khu vực dân cư hàng km.

Đèn

Đèn xe trước sau, đèn đeo đầu dùng cho ban đêm.

Thiết bị bảo vệ

Mũ bảo hiểm

Việc sử dụng mũ bảo hiểm, dù ở dạng nào, gần như là điều phổ biến đối với những người chơi xe đạp địa hình. Ba loại chính là:

• Mũ đua xe đạp địa hình: Nhẹ, thoáng khí, thoải mái đeo trong thời gian dài, đặc biệt là khi đổ mồ hôi trong thời tiết nóng. Trong các cuộc thi xuyên quốc gia, hầu hết người tham gia thường sử dụng loại mũ tương tự như mũ đua xe đạp đường trường vì trọng lượng nhẹ và tính khí động học.
• Mũ trượt ván: Đơn giản hơn và thường rẻ hơn các loại mũ khác; bảo vệ tốt phần đầu và chống trầy xước nhẹ. Không giống như mũ xe đạp đường trường, mũ trượt ván thường có vỏ nhựa cứng dày hơn, có thể chịu được nhiều va chạm trước khi cần thay thế. Tuy nhiên, chúng nặng hơn và kém thoáng khí hơn, do đó không phù hợp cho các chuyến đi dài.
• Mũ toàn mặt fullface (kiểu BMX): Cung cấp mức độ bảo vệ cao nhất, cứng cáp hơn kiểu trượt ván và bao gồm tấm chắn bảo vệ mặt. Trọng lượng là vấn đề chính của loại này, nhưng ngày nay chúng thường được thông gió tốt và sử dụng vật liệu nhẹ như sợi carbon. (Một số nơi có loại mũ toàn mặt tháo rời phần bảo vệ cằm, nhưng thiết kế này thường có những hạn chế nhất định.)

Vì tất cả mũ bảo hiểm đều phải đáp ứng các tiêu chuẩn tối thiểu, nên các tiêu chuẩn như SNELL B.95 (Mỹ), BS EN 1078:1997 (Châu Âu), DOT

Giáp và găng tay

Giáp bảo vệ, thường được gọi đơn giản là "giáp" và găng tay, được thiết kế để bảo vệ tay chân và cơ thể trong trường hợp gặp nạn. Ban đầu, giáp được sản xuất và quảng bá cho những người chơi downhill, freeride, jump/street, nhưng giờ đây, với sự xuất hiện của những con đường dốc hơn và kỹ thuật phức tạp hơn, giáp đã trở thành một trang bị phổ biến trong nhiều bộ môn xe đạp địa hình khác.

Bộ sơ cứu

Hành trang không thể thiếu của người chơi Xe đạp địa hình

Người chơi xe đạp địa hình thường mang theo bộ đồ sơ cứu để có thể vệ sinh, băng bó vết cắt, vết xước, và nẹp các chi bị gãy trước khi cần các đơn vị cứu hộ chuyên nghiệp.

Vậy là trong bài này ta đã tìm hiểu Mountain biking và MTB. Hi vọng bài viết từ Active.vn mang lại lợi ích và cung cấp thêm kiến thức cho bạn. Chúc các bạn luôn có những giây phút tập luyện thể thao thật vui vẻ.
Theo dõi Active.vn để cập nhật thêm thông tin hữu ích về tập luyện thể thao nhé!